การเกริ่นทำนองคำว่า “ จ้าน” (ลายใหญ่) แบบที่ 1
เรื่องการเกริ่นทำนองคำว่า “ จ้าน” (ลายใหญ่)
คำว่า จ้าน หรือ จ้าด เป็นการเกริ่นทำนองแบบหนึ่งที่ใช้บรรเลงก่อนนำเข้าสู่ลายแคน
ซึ่งมีทำนองคล้ายกับสำเนียงภาษาพูดว่า “จ้าน ……….จ้านจ้าน……………”ซึ่งจะทำให้ลายแคนมีความไพเราะอ่อนหวาน โดยติดสูดที่ระดับเสียง มํ ลํ (แพขวา) และปฏิบัติดังนี้
วิธีปฏิบัติ
1.ใช้นิ้วปิดรูนับเสียง ม ร ดํ (แพซ้าย) และเสียง ลฺ ด ล รํ (แพขวา) ทำริมฝีปากห่อเข้าและผันลิ้นคล้ายกับจะเปล่งสำเนียงว่า จ้าน
แล้วเป่าลมเข้าประมาณ 1 วินาที
(ดูแผนภูมิที่ 1)
วิธีปฏิบัติ
2. (ต่อจากขั้นที่ 1) ให้ปล่อยนิ้วเพื่อเปิดรูนับเสียง ร ดํ
ที่แพซ้ายและเสียง ด รํ ที่แพขวาออก ให้เหลือไว้เฉพาะเสียง ม แพซ้ายและเสียง ลฺ ล แพขวา และปล่อยให้ ลมเป่ายืดออกไป 2-3 วินาที (ดูแผนภูมิขั้นที่ 2)
ถ้าต้องการคำว่า “ จ้าน …………………….” เพียงครั้งเดียว หรือ ช่วงลมเดียวก็เป่าให้เสียงแคนยืดออกไปอีกได้ตามต้องการ แต่ถ้าต้องการคำว่า จ้าน ต่อกันหลายครั้งให้ปฏิบัติในขั้นที่
3 ต่อไป
วิธีปฏิบัติ
3. (ต่อจากขั้นที่2) ปิดรูนับเสียง
ม ร ดํ (แพซ้าย) และเสียง ลฺ
ด ล รํ (แพขวา) พร้อมกันอีกครั้ง
(เช่นเดียวกับขั้นที่ 1) แล้วรีบปล่อยนิ้วให้เหลือเฉพาะเสียง
ม และ ลฺ ล เช่นเดียวกับขั้นที่ 2 (แผนภูมิที่
2) และเป่าลมเข้าให้เสียงแคนยืดออกไปอีกตามต้องการในขั้นนี้จะมีทำนองคล้ายกับคำว่า
จ้านจ้าน……………….
ข้อควรสังเกต
1.
การเป่าคำว่า “ จ้าน” ให้ใช้ลมช่วงเดียวตลอดตั้งแต่ต้นจนจบ
จะใช้ลมเป่าเข้าหรือดูดออกก็ได้ตามความถนัด โดยแบ่งลมออกเป็น 3 ช่วง จะได้เสียงแคนที่มีเสียงดังคล้ายกับคำว่า
“ จ้าน………..จ้านจ้าน………………”
2.
ระดับเสียงที่ต้องปิดรูนับตลอดการบรรเลงคือระดับเสียง ลฺ ล,
ม มํ, ลํ เป็นการ จ้าน ทำนองลายใหญ่
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น